Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, phần mềm đã trở thành “xương sống” vận hành của mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc sử dụng phần mềm tràn lan, không kiểm soát có thể gây ra nhiều hệ lụy như: vi phạm bản quyền, rò rỉ dữ liệu, chi phí đầu tư công nghệ lãng phí... Chính vì vậy, giải pháp quản lý phần mềm (Software Asset Management - SAM) ra đời như một "trợ thủ đắc lực" giúp doanh nghiệp kiểm soát toàn bộ vòng đời phần mềm một cách hiệu quả, an toàn và tiết kiệm.
Quản lý phần mềm (SAM – Software Asset Management) là quá trình theo dõi, kiểm soát, và tối ưu hóa việc mua sắm, triển khai, bảo trì và loại bỏ các phần mềm trong doanh nghiệp.
Nó giúp đảm bảo doanh nghiệp:
Sử dụng phần mềm đúng mục đích, đúng người, đúng thiết bị.
Đáp ứng yêu cầu pháp lý về bản quyền.
Tối ưu chi phí đầu tư công nghệ.
Quản lý bản quyền: Kiểm soát số lượng license, tránh sử dụng phần mềm lậu hoặc quá hạn.
Phân phối và cài đặt phần mềm: Đảm bảo phần mềm được phân phối đúng người, đúng thời điểm.
Giám sát việc sử dụng: Theo dõi người dùng có sử dụng hiệu quả phần mềm hay không.
Bảo trì và cập nhật: Giảm thiểu lỗi, lỗ hổng bảo mật từ phần mềm lỗi thời.
Quản lý phần mềm hiệu quả mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
Giúp doanh nghiệp tránh chi phí phạt bản quyền, loại bỏ phần mềm không dùng đến, đồng thời đầu tư đúng vào phần mềm cần thiết.
Giảm thiểu rủi ro pháp lý khi bị kiểm tra bản quyền từ các tổ chức như BSA (Business Software Alliance).
Giám sát phần mềm trái phép hoặc phần mềm chưa được cập nhật, từ đó hạn chế lỗ hổng bảo mật.
Phân bổ phần mềm đúng người, đúng phòng ban, tránh lãng phí tài nguyên công nghệ.
Cung cấp báo cáo minh bạch giúp nhà quản lý đưa ra quyết định đầu tư, cắt giảm hay nâng cấp phần mềm.
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn chưa ý thức được tầm quan trọng của việc quản lý phần mềm. Điều này có thể dẫn đến:
⚠️ Sử dụng phần mềm lậu: Vi phạm pháp luật, bị xử phạt nặng.
⚠️ Chi phí vận hành cao: Duy trì phần mềm không còn cần thiết.
⚠️ Thiếu bảo mật: Phần mềm không được cập nhật có thể là cửa ngõ cho hacker.
⚠️ Thiếu minh bạch: Không biết ai đang dùng gì, dùng như thế nào.
⚠️ Khó mở rộng: Không có chiến lược rõ ràng để nâng cấp hay thay thế.
Hiện nay có nhiều công cụ và nền tảng hỗ trợ quản lý phần mềm cho doanh nghiệp, tùy theo quy mô và nhu cầu cụ thể:
Flexera, Snow Software, ManageEngine, Ivanti... cung cấp hệ thống SAM toàn diện, có thể tích hợp với hệ thống IT sẵn có.
Theo dõi license, hạn sử dụng, số lần kích hoạt.
Báo cáo tự động khi có phần mềm trái phép.
Kết hợp quản lý phần mềm với quản lý phần cứng.
Dành cho doanh nghiệp đã có đội IT chuyên trách.
Nhiều nhà cung cấp cho phép doanh nghiệp quản lý phần mềm từ xa, qua trình duyệt.
Dễ mở rộng, linh hoạt và tiết kiệm chi phí.
Theo dõi license phần mềm theo thời gian thực.
Báo cáo phần mềm trái phép hoặc vượt license.
Tự động phát hiện phần mềm cài trên các thiết bị.
Quản lý theo người dùng, phòng ban, thiết bị.
Tích hợp với hệ thống bảo mật, Active Directory, ITSM.
Tạo báo cáo và biểu đồ giúp nhà quản trị dễ đánh giá.
📌 Công ty từ 50 nhân viên trở lên.
📌 Tổ chức đa chi nhánh, dùng nhiều thiết bị công nghệ.
📌 Ngành nghề có yêu cầu cao về bản quyền như: tài chính, y tế, công nghệ, giáo dục...
📌 Doanh nghiệp đang chuyển đổi số hoặc mở rộng quy mô.
Có. Dù quy mô nhỏ, bạn vẫn cần đảm bảo phần mềm được kiểm soát tốt để tránh rủi ro pháp lý, bảo mật.
Phần mềm SAM có thể quét toàn bộ thiết bị trong mạng để phát hiện phần mềm đang cài đặt.
Tùy quy mô doanh nghiệp. Với công cụ cloud, có thể triển khai chỉ trong vài ngày.
Không bắt buộc. Nhiều giải pháp hiện nay có thể thuê ngoài (managed service) hoặc đơn giản hóa cho người không chuyên IT.